De veelzijdige kracht van DISC in het onderwijs
De veelzijdige kracht van DISC in het onderwijs
In de dynamische wereld van het onderwijs is effectieve communicatie cruciaal – niet alleen met leerlingen, maar ook met hun ouders of verzorgers en binnen het docententeam. Hier komt de DISC-methode van pas, een veelzijdig hulpmiddel dat helpt bij het begrijpen en verbeteren van interacties in al deze gebieden.
Wat is de DISC-Methode?
De DISC-methode is een psychologisch beoordelingsinstrument dat oorspronkelijk werd ontwikkeld door William Moulton Marston in 1920. Marston, een psycholoog, was geïnteresseerd in het begrijpen en categoriseren van menselijk gedrag, vooral in hoe mensen reageren op hun omgeving onder verschillende omstandigheden. Zijn werk leidde tot de ontwikkeling van de DISC-theorie, die later werd uitgebouwd tot een volledig beoordelingsinstrument door anderen.
DISC staat voor vier primaire gedragsstijlen:
- D – Dominant: Leerlingen met een hoge ‘D’-factor worden vaak gezien als direct, resultaatgericht, vastberaden en assertief. Ze zijn vaak goede leiders en beslissers, maar kunnen soms als veeleisend of ongeduldig worden beschouwd.
- I – Invloedrijk: Deze categorie omvat leerlingen die sociaal, overtuigend, hartelijk en optimistisch zijn. Ze zijn uitstekend in communiceren en motiveren, maar kunnen soms als impulsief of ongeorganiseerd worden gezien.
- S – Stabiel: ‘S’-types zijn betrouwbaar, ondersteunend, geduldig en praktisch. Deze leerlingen zijn uitstekend in het creëren van een harmonieuze en consistente klasomgeving, maar kunnen soms aarzelen om veranderingen te omarmen.
- C – Consciëntieus: Deze groep bestaat uit analytische, nauwgezette, onafhankelijke en objectieve leerlingen. Ze zijn uitstekende planners en organisatoren, maar kunnen soms als overmatig kritisch of afstandelijk worden gezien.
De kracht van de DISC-methode ligt in zijn eenvoud en toepasbaarheid. Het biedt een raamwerk voor het begrijpen van gedrag en communicatiestijlen. Door DISC toe te passen, kunnen leerlingen én docenten leren hun eigen gedragsstijlen te herkennen en aan te passen, en leren hoe ze effectiever kunnen communiceren en samenwerken met leerlingen en docenten die verschillende stijlen hebben.
Hoe DISC toepassen in de onderwijswereld?
Laten we nu eens kijken wat de voordelen van DISC zijn in het contact met zowel de leerling, de ouders/verzorgers en binnen het docententeam. Voor iedere groep wordt het voordeel benoemd en lees je een concreet voorbeeld van het gebruik van DISC in de praktijk.
We starten uiteraard met waar het onderwijs allemaal om draait: de leerling.
- De voordelen van DISC in contact met de leerling
In de kleurrijke wereld van de klas komt elke leerling met een uniek palet aan persoonlijkheden. Met DISC kun je als docent deze kleuren herkennen en je lesmethoden daarop aanpassen. Stel je voor dat je een levendige discussie leidt waarin je de energie van de ‘Dominante’ leerlingen gebruikt om het tempo te bepalen, terwijl je tegelijkertijd de ‘Stabiele’ leerlingen betrekt door een veilige en ondersteunende omgeving te bieden. Dit is als een dans waarbij je als docent het ritme aanvoelt van elke leerling, zodat iedereen in harmonie kan leren en groeien.
Praktijkvoorbeeld: Interactie met een Leerling
Lucas, een leerling in je klas, is het prototype van een ‘Dominant’ persoonlijkheidstype. Hij is energiek, assertief, en heeft de neiging om ongeduldig te zijn met taken die hij als minder uitdagend beschouwt. Je merkt dat hij vaak onrustig wordt tijdens groepsactiviteiten, vooral als hij voelt dat dingen niet snel genoeg gaan.
In een poging om Lucas zijn sterke punten te benutten, wijs je hem aan als de leider van een groepsproject over milieuwetenschap. Je geeft hem specifieke doelen en deadlines, en benadrukt het belang van het project voor de school. Je ziet hoe Lucas zijn ogen oplichten bij het idee van het leiden van het team en het aangaan van de uitdaging. Gedurende het project zie je een opmerkelijke verandering: Lucas is meer betrokken, communiceert effectiever met zijn klasgenoten en neemt zelfs de tijd om geduldiger te zijn met de langzamere tempo’s van anderen. Zijn leiderschapsrol lijkt hem te hebben getransformeerd, waardoor hij zich niet alleen beter voelt, maar ook zijn klasgenoten positief beïnvloedt.
2. De voordelen van DISC in contact met de ouders/verzorgers
Wanneer je in gesprek gaat met ouders of verzorgers, is het alsof je een brug bouwt tussen de school en thuis. Met DISC kun je de juiste bouwstenen kiezen voor die brug. Een ‘Invloedrijk’ type ouder reageert bijvoorbeeld goed op een enthousiaste en bevestigende benadering, terwijl een ‘Consciëntieus’ type ouder waardering heeft voor gedetailleerde en feitelijke informatie over de voortgang van hun kind. Elk gesprek wordt een kans om een sterkere en meer begripvolle band te smeden, waardoor je als docent niet alleen een leraar bent, maar ook een vertrouwde partner in de ontwikkeling van hun kind.
Praktijkvoorbeeld: Het Oudergesprek
Emma is een rustige, bedachtzame leerling in je klas, typerend voor het ‘Stabiele’ persoonlijkheidstype. Ze presteert goed, maar je merkt dat ze soms moeite heeft met onverwachte veranderingen in de klasroutine. Haar ouders hebben een afspraak gemaakt voor een oudergesprek, bezorgd over hoe ze zich aanpast aan de nieuwe schoolomgeving.
De appel valt blijkbaar niet ver van de boom, want de ouders kun je ook typeren als het Stabiele persoonlijkheidstype. Tijdens het gesprek met Emma’s ouders gebruik je een kalme, geruststellende toon. Je deelt specifieke voorbeelden van hoe je de klasomgeving consistent en voorspelbaar houdt, en hoe dit Emma helpt om zich comfortabel en zeker te voelen. Je vertelt over de momenten waarop Emma schitterde in groepsdiscussies en hoe ze bijdroeg aan de klasprojecten. De ouders van Emma luisteren aandachtig en hun bezorgde blikken veranderen langzaam in glimlachen van opluchting. Tegen het einde van het gesprek bedanken ze je voor de zorg en aandacht die je aan Emma’s welzijn besteedt. Dit gesprek versterkt niet alleen de band met Emma’s ouders maar geeft hen ook vertrouwen in jouw aanpak als docent.
3. De voordelen van DISC in de samenwerking binnen het docententeam
Binnen het docententeam wordt de kracht van DISC een katalysator voor synergie en innovatie. De ‘Dominante’ docenten kunnen de leiding nemen in discussies en snelle besluitvorming, terwijl de ‘Stabiele’ docenten zorgen voor harmonie en consistentie. De ‘Invloedrijke’ collega’s brengen creativiteit en enthousiasme, en de ‘Consciëntieuze’ docenten zorgen voor nauwkeurigheid en aandacht voor details. Samen creëren jullie een melodie die niet alleen aangenaam klinkt maar ook resoneert met innovatie en samenwerking.
Praktijkvoorbeeld: Teamvergadering met verschillende communicatiestijlen
Stel je een teamvergadering voor waarbij het docententeam samenkomt om het curriculum voor het komende semester te plannen. In het team heb je verschillende persoonlijkheden, waaronder Karin, een ‘Invloedrijk’ type, bekend om haar enthousiasme en creatieve ideeën, en Pieter, een ‘Consciëntieus’ type, die bekend staat om zijn aandacht voor detail en organisatorische vaardigheden.
Tijdens de vergadering komt de uitdaging naar voren om een nieuw project voor duurzaamheid in het curriculum te integreren. Karin barst van de ideeën en deelt deze vol energie met het team. Haar dynamische benadering stimuleert een levendige brainstormsessie, waarbij iedereen wordt aangemoedigd om creatief te denken en innovatieve voorstellen te doen.
Na de brainstorm neemt Pieter het woord. Hij luistert aandachtig naar de ideeën en begint ze te structureren in een meer georganiseerd format. Hij stelt een tijdlijn voor, verdeelt taken en benadrukt de belangrijke mijlpalen die moeten worden bereikt. Pieter zijn methodische benadering brengt een gevoel van orde en haalbaarheid in het project, waardoor het team zich gefocust en georganiseerd voelt.
De combinatie van Karin haar enthousiaste en idee-gedreven benadering met Pieter zijn gestructureerde en gedetailleerde planning zorgt voor een perfecte synergie binnen het team. Het resultaat is een goed doordacht, creatief en haalbaar plan voor het integreren van het duurzaamheidsproject in het curriculum.
Deze vergadering geeft prachtig weer hoe de DISC-methode in de praktijk kan worden gebracht binnen een docententeam. Door de unieke sterke punten van elk teamlid te erkennen en te benutten, ontstaat er een meer harmonieuze en productieve werkomgeving, wat uiteindelijk ten goede komt aan de gehele schoolgemeenschap.
Conclusie
De DISC-methode biedt een rijk palet aan mogelijkheden voor docenten om de interacties met leerlingen, hun ouders of verzorgers en binnen het docententeam te verbeteren. Het begrijpen en toepassen van deze methode in de dagelijkse praktijk kan leiden tot meer betrokkenheid, effectievere communicatie en een harmonieuzere schoolomgeving.
Over Discundig
Als trainings- en adviesbureau zetten wij de DISC-methodiek heel bewust in bij onze training, coaching en adviestrajecten. Onze missie is het vergroten van het bewustzijn in communicatie. Met als doel effectievere communicatie, verbeterde samenwerking in teams en effectiever leiderschap. DISC is voor ons een prachtig middel om het bewustzijn te vergroten.
Bent u geïnteresseerd in begeleiding van uw docententeam in de betere communicatie met zowel de leerlingen, de ouders/verzorger en/of binnen het eigen docententeam? Neem dan contact op met Hans Zomer. Hij is bereikbaar op 06-51837131 of via het contactformulier.
